De Veluwe is een prachtig gebied om te wandelen en fietsen. Daar is vriend en vijand het wel over eens. De streek is zeer geliefd door zijn mooie stille uitgestrekte bossen en onafzienbare grote heidevelden. Ik vond het de hoogste tijd worden om na alle GPS wandelingen van de laatste tijd in het zuiden van het land, weer eens op de Veluwe de benen te gaan strekken. Op een warme zonnige zomerdag, woensdag 30 juli 2008, stapte ik met mijn wandeluitrusting in de buurt van het plaatsje Eerbeek uit de auto. Lekker wandelen in korte broek en met open wandelsandalen aan. Ik ben gek op het wandelen in de zomer! Ik was vast van plan om dit keer goed op te letten, dat ik niet weer de fout zou maken om de schaduw van een eikenboom op te zoeken, om uit te rusten tijdens het wandelen. Bij twee vorige GPS wandelingen in Brabant en Limburg had ik dat wel gedaan, en daarbij bijna 2 weken lang een hevige jeuk overgehouden van de brandharen van eikenboomprocessierupsen. De wandeling begint vanaf het parkeerterrein van het bungalopark Landal Coldenhove aan de Boshoffweg in Eerbeek.
Behalve bossen en heidevelden zijn ook de vele aanwezige beken en sprengen waar de Veluwe mede bekend om is. Onder dit gebied bevindt zich een enorme waterbel, die wordt gevuld door regenwater. Juist aan de randen van dit groene toeristenrijke territorium komt het water tot pal aan de oppervlakte. Hier en daar werd tussen 1600 en 1800 in een heuvelwand een gat gegraven om dat water af te tappen. Zo’n gat wordt een sprengkop genoemd. De sprengbeek werd zodanig door de bossen en velden geleid dat het verval zo klein mogelijk was. Hierdoor konden toch grote afstanden worden overbrugd om aan het eind in één keer wel drie meter naar beneden te vallen. De watermolens die hierdoor werden aangedreven stonden aan de basis van de ontluikende papierindustrie bij Eerbeek. De geschiedenis van de Eerbeekse papierindustrie gaat terug naar het jaar 1650, toen de uit Duitsland gevluchte Vicent Schoonheim het ambacht van papierschepper introduceerde. Het schone water van de sprengen en beken (met name de Eerbeekse beek) was daarbij erg belangrijk.
De wandelroute bij Eerbeek bestaat uit drie delen. De eerste wandeling met een lengte van 11 km volgt de weg die de Eerbeekse beek aflegt door het Landgoed Eerbeek en door het groene hart van Eerbeek. Je ziet daarbij ook hoe het kleine beekje onder een, door de eeuwen heen groot uitgedijd papierfabriekcomplex, verdwijnt om daarna aan de andere kant, vrolijk kabbelend en onverstoord, zijn weg door het landschap verder te vervolgen. Bij het landgoed Eerbeek staat een oude oliemolen met waterradaandrijving welke weer volledig is gerestaureerd en op sommige dagen in werking kan worden bezichtigd. Ook voert de route langs de sprengenkoppen van de Eerbeekse beek. De plaats waar het grondwater omhoog borrelt en de beek van water voorziet. De tweede wandelroute heeft een lengte van 12 km en gaat door de bossen en heidevelden rondom Eerbeek. Daarbij loopt de wandeling over de golvende Loenermark en de Zilvensche Heide (zie ook een eerdere gemaakte wandeling in deze streek klik hier). Ook deze route loopt langs een van de sprengenkoppen die bijdraagt aan de watervoorziening van de Eerbeekse beek. De derde route heeft een lengte van 21 km en is een samenvoeging van de eerste en de tweede wandelroute.
Ik liep vandaag de lange route van 21 km. Vanaf het parkeerterrein loop je door het buitengebied van Eerbeek naar het landgoed Eerbeek. Ondanks de vakantieperiode was het in de bossen doodstil. Zo nu en dan kwam je wel eens een fietser tegen maar wandelaars zag je vrijwel niet. Het buitengebied van Eerbeek is nog landelijk. Je loopt er door mooie beukenlanen. Hier en daar zie je een boerderij of een villa staan. Een oude vuilstortplaats langs de weg is inmiddels getransformeerd tot een natuurparadijs. Wat verder op loop je na een naaldbos over een graspad langs een veld vol met hoge maïsplanten. Een drukke weg wordt overgestoken waarna de wandeling aan de rand van een weideveld verder loopt. Dan wordt de gerestaureerde oliemolen bij het landgoed Eerbeek bereikt. Op dit moment was de watermolen niet in werking. Het waterrad draaide wel heel langzaam doordat de schoepen door lekwater van uit de Eerbeekse beek werden gevuld en het rad door het gewicht naar beneden zakte. Op een bank bij de molen heb ik in de schaduw van een beukenboom heerlijk een broodje gegeten. Familie van mij, Hester en Hans, waren op dit moment in de brandende zon de gevel van hun huis aan het schuren en verven. Een mooi moment om hun van uit de koelte van de beukenboom via mijn mobiel een bemoedigende e-mail te sturen, om ze te berichten hoe lekker ik nu tijdens het wandelen aan het genieten ben. Zij hadden het op dit moment absoluut helemaal niet naar hun zin, zo kreeg ik als reactie. Na deze 'goede daad' vervolgde ik de wandeling weer.
Landgoed Eerbeekbestaat uit een prachtig parklandschap met grote hoge beukenlanen en besloten weilanden. Je vind er twee vijvers waarvan een voorzien is van een mooie hoog spuitende fontein. Huis te Eerbeek is tegenwoordig een hotel. Het is mooi gelegen maar als kasteel stelt het niet meer zo veel voor, vind ik persoonlijk. Na het landgoed volgt de wandelroute de Eerbeekse beek door de stad. De beek is een cultuur historisch monument uit vervlogen jaren van de startende papiernijverheid. Er wordt met zorg mee omgegaan. De beek kabbelt hier en daar, als een door groen omgeven stroompje met een zandbodem, in het midden van de weg. De laatste tijd heeft het waterschap en de papierindustrie er alles aan gedaan om de beek weer bovengronds te krijgen. Voor de papierindustrie heeft de beek geen betekenis meer. De fabrieken zijn volledig over de beek heen gebouwd. De beek zelf was onder de grond verdwenen in een buis. Inmiddels is bij een fabriek de beek omgeleid en weer als kabbelend stroompje langs de rand van de weg, en door een groenstrook in de buitenwijken van Eerbeek, te voorschijn gekomen. Bij een volgende enorm grote papierfabriek, waar de route langs loopt, is het een prachtig contrast tussen natuur en industrie, om het landelijke beekje aan de onderzijde van een hoge muur in de fabriek te zien verdwijnen. Aan de andere zijde komt het weer vrolijk te voorschijn en kabbelt weer lustig verder. Het zou wel eens leuk zijn als je, als in een reis door de tijd, het landschap op deze plek een paar honderd jaar geleden zou kunnen bekijken. Dan is de grote papierfabriek in iedergeval volledig verdwenen en zal je wellicht in het groen een paar gebouwtjes van hout en een watermolen zien staan!
De wandelroute gaat door een oud beukenbos verder. Je loopt hier vlak langs de rand van een niet meer onderhouden diepe spreng . Hierbij zijn duidelijk de hulpsprengkoppen te zien die diagonaal op de hoofdspreng uit komen en vroeger extra water leverden. De hoofdspreng is inmiddels droog gevallen. De bodem is bedekt met bladeren en takken. Verder op, bij de diep gelegen hoofdsprengkop, is nog wel grondwater te zien. Je krijgt op dit stuk van de route een goed inzicht hoe vroeger de prille papierindustrie via waterkracht van energie werd voorzien. Bovendien is het prachtige natuur waar je door heen wandelt. De sprengen worden verlaten. De route loopt nu door een heuvelachtig naaldbos. Daarna gaat het verder door een gemengd bos van loof- en naaldbomen. Ik had thuis op de PC de route over een grindweg uitgezet. Nu in de vakantietijd bleken daar veel fietsers op te rijden. Iets verder op, parallel met de grindweg lag een half vergeten bospad. Een prachtige weg om te lopen. Er lagen wel een aantal dode takken op de grond maar verder is de weg goed begaanbaar. Ik had de smaak van het improviseren te pakken en heb nog een aantal van dergelijke bospaden weten te vinden. Wat verder op gaat de wandeling, tot dat de open heide van de Loenermark bereikt wordt, langs de rand van een voor wandelaars afgesloten rustgebied voor het wild.
Vanuit het dichte bos sta je plotsklaps op het hoogste punt van de Loenermark. Je hebt hier vandaan een prachtig uitzicht over de omgeving. Er was kennelijk een georganiseerde wandeling aan de gang want ik kwam langs de rand van de heide voortdurend andere wandelaars tegen. Daarna ben ik de Loenermark overgestoken. In de schaduw, bij de rand van een vijver, heb ik lekker een tukje gedaan. Daarbij heb ik zogvuldig gekeken of dat er geen eikenboom met eikenprocessierupsen in de buurt stond. Op een gegeven moment werd ik gewekt door een grote groep fietsers. De fietsers maakten deel uit van een excursie. De vijver op de heide is blijkbaar ook een bezienswaardigheid. De dame die de excursie leidde stak een verhaal af wat ik goed kon volgen. Ik hoorde dat het mooie prachtig gelegen witte boerderijtje op de Loenermark bewoont werd door een zoon van een medewerker van Natuurmonumenten. De boerderij met de stallen is eigendom van Natuurmonumenten. Je hebt toch altijd boffers in deze wereld! Verder hoorde ik dat de Schotse Hooglanders, die hier tot twee jaar terug op de heide het maaiwerk verzorgde, hun werk niet goed deden en ontslag hebben gehad. Ze waren te lui. Ze aten alleen maar het groene pas uitgelopen sappige gras op de heide, in de plaats van de gele harde heidestrootjes die eigenlijk op hun menu hadden moeten staan. Die beesten zijn natuurlijk ook niet gek!
Na al deze wetenswaardigheden te hebben aangehoord heb ik nog even mijn voeten ter verfrissing in de vijver gehangen. Daarna ben ik weer verder gelopen. De wandeling gaat nu over de Zilvensche Heide. Een prachtige plek waar ik al vele malen geweest ben. De zon ging al wat zakken. De kleur van het licht zo later op de middag ging nijgen naar rood. Ik steeg via de grindweg de heide verder omhoog. Weer zo'n mooi uitzichtspunt waar je maar geen genoeg van kan krijgen. Na de Zilvensche Heide gaat de route langs een sprengenkop verder over een pad vlak langs de beek, de richting weer op van de parkeerplaats. Deze spreng wordt wel degelijk onderhouden en is nog volledig in gebruik. Het water stroomt er behoorlijk hard. Dit is de spreng die de Eerbeekse beek van water voorziet. Op het laatste stukje van de wandelroute kun je zien hoe de huurders van de vakantiebungalows van Landal aan het genieten zijn van hun vakantie. Er zullen wel veel gezinnen met kleine kinderen verblijven want je zag veel wasgoed van kinderkleding bij de bungalows te drogen hangen. Maar het is een prachtig park en de bungalows staan lekker ver van elkaar. Dan komt de auto weer in het vizier. Het was vandaag een fijne interessante wandelroute in een prachtige omgeving. Ik zal hier best nog wel eens terug komen om te wandelen!
Behalve bossen en heidevelden zijn ook de vele aanwezige beken en sprengen waar de Veluwe mede bekend om is. Onder dit gebied bevindt zich een enorme waterbel, die wordt gevuld door regenwater. Juist aan de randen van dit groene toeristenrijke territorium komt het water tot pal aan de oppervlakte. Hier en daar werd tussen 1600 en 1800 in een heuvelwand een gat gegraven om dat water af te tappen. Zo’n gat wordt een sprengkop genoemd. De sprengbeek werd zodanig door de bossen en velden geleid dat het verval zo klein mogelijk was. Hierdoor konden toch grote afstanden worden overbrugd om aan het eind in één keer wel drie meter naar beneden te vallen. De watermolens die hierdoor werden aangedreven stonden aan de basis van de ontluikende papierindustrie bij Eerbeek. De geschiedenis van de Eerbeekse papierindustrie gaat terug naar het jaar 1650, toen de uit Duitsland gevluchte Vicent Schoonheim het ambacht van papierschepper introduceerde. Het schone water van de sprengen en beken (met name de Eerbeekse beek) was daarbij erg belangrijk.
De wandelroute bij Eerbeek bestaat uit drie delen. De eerste wandeling met een lengte van 11 km volgt de weg die de Eerbeekse beek aflegt door het Landgoed Eerbeek en door het groene hart van Eerbeek. Je ziet daarbij ook hoe het kleine beekje onder een, door de eeuwen heen groot uitgedijd papierfabriekcomplex, verdwijnt om daarna aan de andere kant, vrolijk kabbelend en onverstoord, zijn weg door het landschap verder te vervolgen. Bij het landgoed Eerbeek staat een oude oliemolen met waterradaandrijving welke weer volledig is gerestaureerd en op sommige dagen in werking kan worden bezichtigd. Ook voert de route langs de sprengenkoppen van de Eerbeekse beek. De plaats waar het grondwater omhoog borrelt en de beek van water voorziet. De tweede wandelroute heeft een lengte van 12 km en gaat door de bossen en heidevelden rondom Eerbeek. Daarbij loopt de wandeling over de golvende Loenermark en de Zilvensche Heide (zie ook een eerdere gemaakte wandeling in deze streek klik hier). Ook deze route loopt langs een van de sprengenkoppen die bijdraagt aan de watervoorziening van de Eerbeekse beek. De derde route heeft een lengte van 21 km en is een samenvoeging van de eerste en de tweede wandelroute.
Ik liep vandaag de lange route van 21 km. Vanaf het parkeerterrein loop je door het buitengebied van Eerbeek naar het landgoed Eerbeek. Ondanks de vakantieperiode was het in de bossen doodstil. Zo nu en dan kwam je wel eens een fietser tegen maar wandelaars zag je vrijwel niet. Het buitengebied van Eerbeek is nog landelijk. Je loopt er door mooie beukenlanen. Hier en daar zie je een boerderij of een villa staan. Een oude vuilstortplaats langs de weg is inmiddels getransformeerd tot een natuurparadijs. Wat verder op loop je na een naaldbos over een graspad langs een veld vol met hoge maïsplanten. Een drukke weg wordt overgestoken waarna de wandeling aan de rand van een weideveld verder loopt. Dan wordt de gerestaureerde oliemolen bij het landgoed Eerbeek bereikt. Op dit moment was de watermolen niet in werking. Het waterrad draaide wel heel langzaam doordat de schoepen door lekwater van uit de Eerbeekse beek werden gevuld en het rad door het gewicht naar beneden zakte. Op een bank bij de molen heb ik in de schaduw van een beukenboom heerlijk een broodje gegeten. Familie van mij, Hester en Hans, waren op dit moment in de brandende zon de gevel van hun huis aan het schuren en verven. Een mooi moment om hun van uit de koelte van de beukenboom via mijn mobiel een bemoedigende e-mail te sturen, om ze te berichten hoe lekker ik nu tijdens het wandelen aan het genieten ben. Zij hadden het op dit moment absoluut helemaal niet naar hun zin, zo kreeg ik als reactie. Na deze 'goede daad' vervolgde ik de wandeling weer.
Landgoed Eerbeekbestaat uit een prachtig parklandschap met grote hoge beukenlanen en besloten weilanden. Je vind er twee vijvers waarvan een voorzien is van een mooie hoog spuitende fontein. Huis te Eerbeek is tegenwoordig een hotel. Het is mooi gelegen maar als kasteel stelt het niet meer zo veel voor, vind ik persoonlijk. Na het landgoed volgt de wandelroute de Eerbeekse beek door de stad. De beek is een cultuur historisch monument uit vervlogen jaren van de startende papiernijverheid. Er wordt met zorg mee omgegaan. De beek kabbelt hier en daar, als een door groen omgeven stroompje met een zandbodem, in het midden van de weg. De laatste tijd heeft het waterschap en de papierindustrie er alles aan gedaan om de beek weer bovengronds te krijgen. Voor de papierindustrie heeft de beek geen betekenis meer. De fabrieken zijn volledig over de beek heen gebouwd. De beek zelf was onder de grond verdwenen in een buis. Inmiddels is bij een fabriek de beek omgeleid en weer als kabbelend stroompje langs de rand van de weg, en door een groenstrook in de buitenwijken van Eerbeek, te voorschijn gekomen. Bij een volgende enorm grote papierfabriek, waar de route langs loopt, is het een prachtig contrast tussen natuur en industrie, om het landelijke beekje aan de onderzijde van een hoge muur in de fabriek te zien verdwijnen. Aan de andere zijde komt het weer vrolijk te voorschijn en kabbelt weer lustig verder. Het zou wel eens leuk zijn als je, als in een reis door de tijd, het landschap op deze plek een paar honderd jaar geleden zou kunnen bekijken. Dan is de grote papierfabriek in iedergeval volledig verdwenen en zal je wellicht in het groen een paar gebouwtjes van hout en een watermolen zien staan!
De wandelroute gaat door een oud beukenbos verder. Je loopt hier vlak langs de rand van een niet meer onderhouden diepe spreng . Hierbij zijn duidelijk de hulpsprengkoppen te zien die diagonaal op de hoofdspreng uit komen en vroeger extra water leverden. De hoofdspreng is inmiddels droog gevallen. De bodem is bedekt met bladeren en takken. Verder op, bij de diep gelegen hoofdsprengkop, is nog wel grondwater te zien. Je krijgt op dit stuk van de route een goed inzicht hoe vroeger de prille papierindustrie via waterkracht van energie werd voorzien. Bovendien is het prachtige natuur waar je door heen wandelt. De sprengen worden verlaten. De route loopt nu door een heuvelachtig naaldbos. Daarna gaat het verder door een gemengd bos van loof- en naaldbomen. Ik had thuis op de PC de route over een grindweg uitgezet. Nu in de vakantietijd bleken daar veel fietsers op te rijden. Iets verder op, parallel met de grindweg lag een half vergeten bospad. Een prachtige weg om te lopen. Er lagen wel een aantal dode takken op de grond maar verder is de weg goed begaanbaar. Ik had de smaak van het improviseren te pakken en heb nog een aantal van dergelijke bospaden weten te vinden. Wat verder op gaat de wandeling, tot dat de open heide van de Loenermark bereikt wordt, langs de rand van een voor wandelaars afgesloten rustgebied voor het wild.
Vanuit het dichte bos sta je plotsklaps op het hoogste punt van de Loenermark. Je hebt hier vandaan een prachtig uitzicht over de omgeving. Er was kennelijk een georganiseerde wandeling aan de gang want ik kwam langs de rand van de heide voortdurend andere wandelaars tegen. Daarna ben ik de Loenermark overgestoken. In de schaduw, bij de rand van een vijver, heb ik lekker een tukje gedaan. Daarbij heb ik zogvuldig gekeken of dat er geen eikenboom met eikenprocessierupsen in de buurt stond. Op een gegeven moment werd ik gewekt door een grote groep fietsers. De fietsers maakten deel uit van een excursie. De vijver op de heide is blijkbaar ook een bezienswaardigheid. De dame die de excursie leidde stak een verhaal af wat ik goed kon volgen. Ik hoorde dat het mooie prachtig gelegen witte boerderijtje op de Loenermark bewoont werd door een zoon van een medewerker van Natuurmonumenten. De boerderij met de stallen is eigendom van Natuurmonumenten. Je hebt toch altijd boffers in deze wereld! Verder hoorde ik dat de Schotse Hooglanders, die hier tot twee jaar terug op de heide het maaiwerk verzorgde, hun werk niet goed deden en ontslag hebben gehad. Ze waren te lui. Ze aten alleen maar het groene pas uitgelopen sappige gras op de heide, in de plaats van de gele harde heidestrootjes die eigenlijk op hun menu hadden moeten staan. Die beesten zijn natuurlijk ook niet gek!
Na al deze wetenswaardigheden te hebben aangehoord heb ik nog even mijn voeten ter verfrissing in de vijver gehangen. Daarna ben ik weer verder gelopen. De wandeling gaat nu over de Zilvensche Heide. Een prachtige plek waar ik al vele malen geweest ben. De zon ging al wat zakken. De kleur van het licht zo later op de middag ging nijgen naar rood. Ik steeg via de grindweg de heide verder omhoog. Weer zo'n mooi uitzichtspunt waar je maar geen genoeg van kan krijgen. Na de Zilvensche Heide gaat de route langs een sprengenkop verder over een pad vlak langs de beek, de richting weer op van de parkeerplaats. Deze spreng wordt wel degelijk onderhouden en is nog volledig in gebruik. Het water stroomt er behoorlijk hard. Dit is de spreng die de Eerbeekse beek van water voorziet. Op het laatste stukje van de wandelroute kun je zien hoe de huurders van de vakantiebungalows van Landal aan het genieten zijn van hun vakantie. Er zullen wel veel gezinnen met kleine kinderen verblijven want je zag veel wasgoed van kinderkleding bij de bungalows te drogen hangen. Maar het is een prachtig park en de bungalows staan lekker ver van elkaar. Dan komt de auto weer in het vizier. Het was vandaag een fijne interessante wandelroute in een prachtige omgeving. Ik zal hier best nog wel eens terug komen om te wandelen!
Naar de webpagina van de GPS wandeling klik hier
Meer wandelingen op de website http://www.jvanderperk.nl/
1 opmerking:
Dat e-mailtje was met recht een 'broederlijke' daad. Mag dat wel, je familie zout in de wond wrijven? Met deze hitte was dat wel een zoutpot vol. Ik zin op wraak.
Mooie wandeling trouwens.
Groetjes, Hester
Een reactie posten